شمال نیوز: *دكتر فرهاد صالحيان/ اصناف به دلیل ارتباط مستقیم با مردم، اهمیت ویژه ¬ای در پویایی اقتصاد مردمی دارند. حدود سه میلیون واحد صنفی در زیربخش‌های تولیدی، توزیعی، خدماتی و خدمات فنی، در خصوص تولید و توزیع کالا و خدمات در زنجیره تامین فعالیت دارند. بطوریکه نزدیک به یک چهارم تولید ناخالص ملی و حدود پنجاه درصد اشتغال مولد کشور توسط اصناف خلق می‌شود و این بخش مهم، نقش بسیار مهمی در اتصال حلقه بخش‌های تولیدی(داخل و خارج کشور) به مصرف کنندگان مختلف دارد .

اهمیت اصناف در اقتصاد ایران و در شرایط فعلی و نقش آن در موفقیت اقتصاد مقاومتی از آن جهت است که بخش عمده‌ای از فعالیتهای اقتصادی در چرخه و زنجیره تولید، نگهداری، حمل و نقل، فرآوری، عمده فروشی و در نهایت خرده فروشی کالاها و خدمات در ایران از گذشته دور، توسط واحدهای صنفی شناخته شده تحت نام اصناف، انجام می‌گیرد . برآورد انجام گرفته حاکی است که در سالهای 1385 تا 1391، سهم اصناف از تولید ناخالص داخلی به قیمت جاری بین 22.2درصد تا 3/27 درصد در نوسان بوده که 12.2 تا 15درصد آن سهم بخش بازرگانی(عمده فروشی و خرده فروشی)، سهم اصناف تولیدی بین 4 تا 4.9درصد و سهم اصناف انبارداری وحمل و نقل نیز بین 6 تا 7.4 درصد در نوسان بوده است. با درنظر گرفتن این ارقام درحال حاضر به جز بخش نفت سایر بخشهای اقتصادی ایران سهم کمتری از اصناف در اقتصاد کشور هم از نظر ارزش تولید و اشتغال نیروی کار دارند. در این بین نکته جالب مقایسه سهم بخش صنعت و اصناف است که اصناف تقریبا سه برابر بخش صنعت(صنایع متوسط و بزرگ بدون توجه به اصناف تولیدی) از تولید ناخالص داخلی کشور سهم دارند.

در این بین می توان اذعان داشت در صورت آماده شدن فضا و بستر رقابتی در چرخه اقتصادی کشور، فعالیت اصناف موجب افزایش سرعت گردش کالا و خدمات از یک سو و نقدینگی از سوی دیگر و به تبع آن، افزایش رشد و توسعه اقتصاد کشور می‌شود. براین اساس در صورت برنامه ریزی و سیاستگذاری مناسب، اصناف و به خصوص فعالیت‌های این بخش در زنجیره تامین و عرضه کالا و خدمات در بخش بازرگانی داخلی، موتور رشد اقتصاد کشور می باشد.
از سويي ديگر حمل و نقل یکی از اجزای مهم اقتصاد ملی محسوب شده و به دلیل داشتن نقش زیربنایی تأثیر فراوانی بر فرآیند رشد اقتصادي کشور دارد. این بخش دربرگیرنده فعالیتهایی است که به شکلی گسترده درتمامی زمینه‌هاي تولید، توزیع و مصرف کالا و خدمات جریان داشته و درمجموعه فعالیتهاي اقتصادي نقش غیرقابل انکاري برعهده دارد. حمل و نقل بخشهای مختلف جوامع را به سمت توسعه پایدار متصل می‌کند. حمل و نقل واسطه‌ای میان فعالیتهای کشاورزی، صنعتی، بازرگانی و خدماتی در سطح ملی و بین‌المللی است. همچنین حمل و نقل در توزیع درآمدها و کاهش نابرابریهای اقتصادی و اجتماعی و کاهش آثار فقر و اختلاف درآمد روستانشينان و شهرنشينان نقش مهمي ايفا مي نمايد بدون وجود شبکه حمل و نقل، تاسیسات و تجهیزات جانبی و ناوگان مطلوب تصور رشد و توسعه عمومی کشور غیرممکن به نظر می‌رسد. در رشد و توسعه اقتصاد و تجارت جهانی در مقطع زمانی فعلی و روند گسترش آن نمی‌توان نقش سیستمهاي حمل و نقل در بهینه‌سازي هزینه‌ها، زمان سفر، سرعت جا به جایی، ایمنی و سطح خدمات ارائه شده را انکار کرد. مطالعات در سطح کلان نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری در حمل و نقل باعث افزایش رشد اقتصادی کشورها شده و با افزودن بازدهی اجتماعی در سرمایه‌گذاریهای خصوصی موجب سرمایه‌گذاری در زیرساختهای حمل و نقل می‌شود.

صنعت حمل و نقل در ایران نیز طی دوران مختلف، با فراز و فرودهایی همراه بوده و هدف اصلی آن، تلاش برای رسیدن به جایگاهی مطلوب و فردایی بهتر بوده است. با توجه به موقعیت منطقه‌ای و جغرافیایی، ایجاد سیستم حمل و نقل کارآمد در توسعه اقتصادی و اجتماعی، جایگاه و نقش ویژه‌ای برای ایران دارد. بخش حمل و نقل تاثیر بسزایی در فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و اساس توسعه اقتصادی هر کشور است. حمل و نقل از شاخصهای مهم توسعه یافتگی محسوب شده و نقش مهمی در توسعه دارد.

بخش حمل و نقل به صورت کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت بر متغیرهاي اصلی اقتصاد کشور مانند تولید کل، تولید در بخشهاي اقتصادي، اشتغال کل، اشتغال در بخشهاي اقتصادي، قیمت در بخشهاي مختلف اقتصادي و شاخص هزینه زندگی اثر می‌گذارد. آثار کوتاه مدت شامل آثار مربوط به افزایش یا کاهش هزینه زندگی به طور مستقیم از طریق هزینه‌هاي حمل و نقل هر خانواده و به طور غیرمستقیم از طریق تاثیر روي قیمت سایر کالاها و خدمات متاثر از قیمتهاي حمل و نقل است.

از طرف ديگر با توجه به این‌که حدود ۹۰ درصد جابه‌جایی بار و مسافر در کشور از طریق شبکه راه‌های جاده‌ای انجام می‌شود ، نقش اقتصادی، سرمایه‌ای و فکری اصناف و تشکل‌های صنفی حمل‌ونقل جاده‌ای کالا، مسافر و بین‌المللی بسيار حائز اهميت است ازاین‌رو در راستای ارتقای بهره‌وری در بخش و افزایش مشارکت بخش خصوصی می‌بایست تعامل و ارتباط خوبی میان بخش حاكميتي و دولتي و اصناف و تشکل‌های صنفی به‌عنوان صاحبان سرمایه و برخورداری از نیروی انسانی توانمند و فعال در این حوزه برقرارشده و با تعامل و هم‌اندیشی مي تواند باعث پيشرفت و تعالي بخش حمل و نقل جاده اي گردد .

در کل اقتصاد ایران در دور جدیدی قرار گرفته که ضرورت دارد بصورت هوشمندانه و با مطالعه و برنامه‌ریزی مطلوب اقدام به اتخاذ سیاستهای مناسب جهت رشد و توسعه چرخه اقتصاد کشور البته همراه با رشد مستمر آن صورت پذیرد. آنچه مسلم است توجه به اصلاح سیاستها و اقدامات اقتصادی کشور در چارچوب اصول ابلاغی اقتصاد مقاومتی، کمک زیادی به رشد و توسعه مستمر و دائمی همه بخشها از جمله بخش مهم فعالیت اصناف می نماید.

* مدیر کل دفتر آمار، ایمنی و ترافیک سازمان راهداری .و حمل و نقل جاده‌ای